อุปกรณ์ช่วยเดินหรือช่วยการเคลื่อนที่ (mobility aids) คือ อุปกรณ์ที่ใช้กับผู้ที่มีปัญหาเดิน ลาบาก โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้เดินหรือเคลื่อนที่ได้สะดวกขึ้น เพิ่มฐานการรับน้าหนัก ทาให้การ ทรงตัวดีและปลอดภัย และช่วยลดการลงน้าหนักที่ขา อุปกรณ์ช่วยเดินหรือเครื่องช่วยการเคลื่อนที่มี หลากชนิด
การเลือกอุปกรณ์ช่วยเดิน สิ่งที่ควรพิจารณาข้อแรก คือ ความสามารถในการช่วยเหลือตนเองของผู้ป่วย และสูงอายุ
อุปกรณ์ช่วยเดินหรืออุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน เป็นหนึ่งในอุปกรณ์ที่ออกแบบมาเพื่อช่วยปรับปรุงรูปแบบการเดินและช่วยเหลือผู้ป่วย ผู้พิการ
อุปกรณ์ช่วยเดิน (Walking aids) แบ่งได้หลายประเภท ไม้เท้า ไม้ค้ำยัน เครื่องช่วยเดิน 4 ขา รถเข็นช่วยเดิน
เลือกใช้ได้ตามการใช้งานของผู้ใช้
เพื่อความสะดวกในการดำรงชีวิต
ไม้เท้าเป็นอุปกรณ์ที่สามารถช่วย
รับน้ำหนักร่างกายได้ 20-25% ของน้ำหนักตัว สามารถใช้มือเพียง ข้างเดียวในการใช้อุปกรณ์ได้ จะเหมาะ กับผู้ป่วยที่มีปัญหาการทรงตัว ผู้ป่วยข้อเข่าหรือสะโพกเสื่อม เช่น ผู้สูงอายุหลังค่อม ผู้ที่
มีปัญหาขาหรือข้อเท้าไม่เท่ากัน แต่จะไม่เหมาะกับผู้ป่วยหลังผ่าตัดหรือผู้ป่วยกระดูกหักที่ต้องใช้อุปกรณ์ที่ช่วยรับน้ำหนักมากกว่า
ความเหมาะสมในการใช้งานไม้เท้า ความสูงของมือจับไม้เท้าควรมีระดับเท่ากับสะโพกของผู้ใช้ เมื่อใช้งานข้อศอกจะงอประมาณ 15-30 องศา ถ้าความสูงไม่เหมาะสมอาจทำให้ผู้ใช้งานตัวเอียงไปด้านใดด้านหนึ่งและเสี่ยงต่อการล้มได้
ไม้ค้ำยัน (Cruthes) เป็นอุปกรณ์ช่วยเดินที่สามารถรองรับน้ำหนักได้มากกว่าไม้เท้า แต่ผู้ใช้จะใช้พลังงานในการเดินค่อนข้างมากกว่าและต้องมีแรงแขนค่อนข้างมากเพื่อช่วยในการพยุงตนเอง
เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องกระดูกหัก ผู้ป่วยหลังผ่าตัดขา หรือผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องการทรงตัว ไม้ค้ำควรถือด้วยมือทั้ง 2 ข้างเพื่อความปลอดภัยและความมั่นคงในขณะเดิน
เครื่องช่วยเดิน 4 ขา (Walkers) เป็นอุปกรณ์ที่มีความมั่นคงมากที่สุด เนื่องจากมีฐานการรองรับน้ำหนักที่กว้าง น้ำหนักเบาและเดินได้ง่าย เหมาะกับผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีปัญหาการทรงตัวไม่ดี
การวัดความสูง walker ให้เท้าของผู้ป่วยอยู่ระดับเดียวกับขาหลังของ walker มือจับของ walker ควรอยู่ระดับเดียวกับปุ่มกระดูกข้างสะโพก หรือเมื่อจับที่จับ walker แล้ว ข้อศอกควรงอประมาณ 15-30 องศา
มีแบบมีล้อ และไม่มีล้อ
รถเข็นช่วยพยุงเดิน (Rollator ) เป็นอุปกรณ์ช่วยเดิน 4 ขา แบบมีล้อติด เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการอ่อนแรงแขนทั้ง 2 ข้าง ไม่สามารถยก walker ได้ หรือการทำงานของแขนไม่สัมพันธ์กัน ช่วยฝึกเดิน และพยุงการเดิน ทำให้เดิน หรือเคลื่อนไหวได้ง่ายขึ้น เหนื่อยน้อยลง
อุปกรณ์ช่วยเดินเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่จะช่วยเพิ่มความสะดวกในการใช้ชีวิตสำหรับผู้ป่วยและผู้สูงอายุ แต่การเลือกอุปกรณ์ที่เหมาะสมก็เป็นเรื่องสำคัญไม่แพ้กัน เพราะ หากใช้งานอุปกรณ์ไม่เหมาะสม อาจเกิดผลเสียและอุบัติเหตุไม่คาดคิด ดังนั้น ควรพิจารณาเลือกซื้ออุปกรณ์ที่เหมาะสมกับตัวผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ หากไม่แน่ใจอาจปรึกษาแพทย์ หรือนักกายภาพบำบัด
